ลายหน้าบัน ปราสาทบันทายศรี ถือเป็นหนึ่งในงานประติมากรรมหินทรายที่งดงามและวิจิตรบรรจงที่สุดในโลก สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยวรรมเทวะที่ 5 (พ.ศ. 1511-1550) โดดเด่นด้วยลวดลายที่แกะสลักอย่างอ่อนช้อย ประณีต เต็มไปด้วยรายละเอียดที่สื่อถึงเรื่องราว ความเชื่อ และคติธรรม
เอกลักษณ์ของลายหน้าบัน ปราสาทบันทายศรี
หินทรายสีชมพู: หินทรายสีชมพูเนื้อละเอียด ทำให้ลวดลายที่แกะสลักคมชัด สวยงาม

ลายหน้าบัน ปราสาทบันทายศรี หินทรายสีชมพู
เทคนิคการแกะสลัก: แกะสลักลวดลายอย่างอ่อนช้อย ลึก ละเอียด แสดงถึงฝีมือช่างที่ประณีต
เรื่องราว: สื่อถึงเรื่องราวในศาสนาฮินดู คติธรรม และความเชื่อ
ลายหน้าบัน ปราสาทบันทายศรี เรื่องราว
ความสมดุล: ลายหน้าบันมีองค์ประกอบที่ลงตัว สมดุล สวยงาม
ตัวอย่างลายหน้าบัน ปราสาทบันทายศรี

หน้าบันด้านทิศตะวันออก: พระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ
ลายหน้าบัน ปราสาทบันทายศรี พระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ
หน้าบันด้านทิศใต้: พระกฤษณะประหารพระยากงส์
หน้าบันด้านทิศตะวันตก: ทศกรรฐลักนางสีดา
หน้าบันด้านทิศเหนือ: พระนางอุมาเทวีประทับบนหลังนंदी
คุณค่าของลายหน้าบัน ปราสาทบันทายศรี
คุณค่าทางศิลปกรรม: เป็นตัวอย่างงานประติมากรรมหินทรายที่งดงามและวิจิตรบรรจง
คุณค่าทางประวัติศาสตร์: สะท้อนให้เห็นถึงคติความเชื่อ ประเพณี วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชาวขอมในอดีต
คุณค่าทางโบราณคดี: เป็นหลักฐานทางโบราณคดีที่สำคัญ ช่วยให้เข้าใจวิวัฒนาการทางศิลปะ สถาปัตยกรรม และเทคโนโลยีในสมัยนั้น
ปัจจุบันลายหน้าบัน ปราสาทบันทายศรี ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก โดยองค์การยูเนสโก้ เพื่อเป็นการอนุรักษ์และสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าให้คงอยู่ต่อไป